Kısırlık hem erkeklerde hem de kadınlarda en sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Kısırlık, kişilerin bebek sahibi olmasını engelleyen faktörlerden biridir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda kısırlığın nedenleri farklı sebeplere dayanabilir. Erkeklerde en sık görülen kısırlık sorunları sperm kalitesi ve üretim bozukluklarıdır. Azospermi aynı zamanda erkeklerde en sık görülen sağlık sorunlarından biridir.

Azospermi erkekten alınan meni örneğinde hiç sperm hücresi bulunmamasıdır. Tıptaki gelişmeler sonucunda bu hastalığın tedavisi için bir takım yöntemler geliştirilmiştir. Ayrıca bebek sahibi olmaları da mümkün hale gelmiştir. Ancak hastalığın türü, ortaya çıkış nedeni ve belirtileri gibi konular sonuçlarda son derece etkilidir.

Normalde, bir erkeğin skrotumundaki (testis torbası) testisler sperm üretir. Sperm erkek üreme sisteminden geçer ve sıvı ile karışarak meniyi oluşturur. Semen, boşalma sırasında üretradan çıkan opak veya beyaz sıvıdır. Semen örneğinde sperm yok azoospermi ve erkek infertilitesinin başlıca nedenlerinden biri olarak kabul edilir. Kısırlık teşhisi konulan erkeklerin yaklaşık yüzde 10'unda azoospermi mevcuttur. Genel erkek nüfusunun yüzde biri bu hastalıktan muzdariptir.

Bazen azoospermi ve şiddetli oligospermi birbiriyle karıştırılmaktadır. Oligospermi menide çok az sayıda sperm bulunması durumudur. Oligospermi hastalarında meninin ilk muayenesinde hiç sperm görülmese bile laboratuvarda yapılan detaylı incelemede çok az sayıda sperm görülebilir. Bu durum ameliyata gerek kalmadan mikroenjeksiyon ile aşılabilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü, detaylı incelemeden sonra çökeltinin mikroskobik incelemesi yapılmadan 4-8 hafta aralıklarla en az iki semen örneği alınmasını önermektedir. azoospermi teşhis konulamamasıdır. Elbette bu hastalık erkek kısırlığının tek nedeni değildir. Bu nedenle uzman doktorlar ve donanımlı sağlık kuruluşları tarafından tedavi aranmalıdır. Doğru tedaviler uygulandığı takdirde söz konusu hastalığa sahip olup çocuk sahibi olanların sayısı oldukça fazladır.

Azospermi Türleri

Azospermi Tipler, aşağıdaki şekilde açıklanabilecek iki ana gruba ayrılır:

• Tıkanıklık nedeniyle azoospermi Hastalığın tıkanıklığa bağlı varyantında temel sorun, meni çıkışını etkileyen bir tıkanıklığın olmasıdır. Bu durumda tedavilerin başarı oranı son derece yüksektir. Darlık veya tıkanıklık düzeltildikten sonra sperm salınabilir ve sorun çözülebilir. Ancak tıkanıklık giderildikten sonra çıkan sperm miktarı kendiliğinden gebelik için yeterli olmayabilir. Bu durumda tekrar tüp bebek tedavisi gerekebilir. Ayrıca ameliyat çok ince ve hassas tübüllere yapıldığı için yeniden daralma veya tıkanma ihtimali vardır.

Dolayısıyla bu hastalarda doğrudan tüp bebek tedavisine başlanabilmektedir ki bu durum uzmanlar tarafından yanlış olarak değerlendirilmemektedir. Testiküler sperm elde etme yöntemleri kullanılarak birçok hastada açık ameliyata gerek kalmadan özel yöntem ve iğnelerle sperm elde etme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Sperm alımı için PESA veya TESA yöntemleri kullanılabilir. Sperm hücreleri mikroenjeksiyon yöntemi ile birleştirilerek gebelik elde edilebilmektedir. İşlem sonrası kalan sperm hücreleri çiftin izni ile dondurularak daha sonraki doğurganlık tedavilerinde kullanılmak üzere de saklanabilmektedir. azoospermi Daha önce çocuk sahibi olanlar, tekrar çocuk sahibi olmak istediklerinde bu korunmuş spermi kullanabilirler.

Hastalığın bu formu yaralanma, enfeksiyon, ameliyat veya genetik anormalliklerden kaynaklanabilir.

• Tıkanıklık nedeniyle değil azoospermi Bu tür bir rahatsızlık, sorunun kaynağı tıkanıklık olmadığı sürece birçok nedenden kaynaklanabilir. Bu vakaların bazılarında tedavi başarılı olabilirken, bazılarında başarısız olabilir. Zaten azoospermi İnsanlar hasta grubundan bahsettiklerinde, bahsettikleri kişiler bunlardır. Bu tür hastalarda mikro-TESE ile sperm elde edilir. Bu hücreler daha sonra mikroenjeksiyon için kullanılır.

Bu hastaların testislerinde sperm üretimi ya hiç yoktur ya da menide tespit edilemeyecek kadar düşüktür. Geçirilmiş enfeksiyonlar, hormonal nedenler, inmemiş testisler, testis yaralanmaları, boğulma, doğumsal anormallikler, testis tümörleri bu duruma neden olabilir. Çocukluk çağı kanser hastalıkları ve tedavisine bağlı olarak da üretim bozuklukları ortaya çıkabilir.

Azospermi Nedenleri

Azospermi Hastalar incelendiğinde hastalığın nedenleri oldukça değişkendir. Altta yatan hormonal sorunlar ilaç tedavisi ile aşılabilirken, birçok hastada ilaç tedavisi olumlu sonuç vermemektedir. Söz konusu hastalığın nedeni her hastada belirlenemez. Belirlenemeyen neden azoospermi hastalar arasında en sık görülen gruptur. Yapılan tetkikler sonucunda tüm genetik ve hormonal sonuçları normal çıktığında belli bir sınıfa sokulamayan hastalar bu sınıfta değerlendirilir. Bu açıdan hastalık nedenlerini hastalık türlerine göre ele almak daha doğrudur.

Tıkanıklığa bağlı hastalık durumuna yol açan nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Epidimal blokaj: Enflamasyon, enfeksiyonlar, yaralanma, torba travması en yaygın nedenlerdir. Nadiren genetik durumlar da anormal gelişime veya tıkanmaya neden olabilir. Kistik fibrozis kalınlaşmış salgılarla spermi sıkıştırabilir.
• Vas deferens ameliyatı: Vazektomi yani sperm kanallarının bağlanması sırasında sperm akışını durdurmak için vas deferens kesilebilir. Travma, yaralanma, fıtık onarımı gibi çeşitli nedenlerle yapılan cerrahi işlemler de vas deferensi etkileyebilir.
• Ejakülatör kanal tıkanıklığı: Bazı ejakülatör kanal tıkanıklıkları doğuştan olabilir. Prostat kistleri gibi. Enfeksiyonlar, kireçlenmeler, travmalar, geçirilmiş ameliyatlar gibi diğer nedenler de daha sonra tıkanıklığa neden olabilir.

Tıkanıklığa bağlı olmayan bir hastalık durumuna yol açan nedenler şu şekilde sıralanabilir:

• Y kromozomu mikrodelesyonu: Sperm üretimi için hayati önem taşıyan genler Y kromozomu üzerinde bulunur. Bu kritik öneme sahip genler babadan oğula geçmezse Azospermi olabilir. Bu genlerin üzerindeki genlerin silinmesi vakaların yüzde 10'unu oluşturur.
• Karyotip analizi: Normalde insanlarda 46 kromozom bulunur. Erkeklerde XY ve kadınlarda XX olmak üzere 22 çift otozomal kromozom ve bir çift cinsiyet kromozomu vardır. Sperm üretim bozukluklarında, hastalar sperm üretimini sınırlayabilen kromozomal anormalliklere sahiptir. Fazladan bir X kromozomu erkeklerde testislerin gelişememesine neden olabilir. Bu, düşük erkeklik hormonu seviyelerinin yanı sıra sperm üretememe ile sonuçlanabilir. Buna 47;XXY sendromu denir. Klinefelter sendromu olarak da adlandırılır. Benzer şekilde, Y kromozomunun fazlalığı, yani 47;XYY de sperm bozukluklarına yol açabilir.
• Toksinler ve radyasyonlar: Bazı toksik kimyasallar, kemoterapi, ağır metaller, radyasyon tedavisi vb. de sperm üretimini durdurabilir. Radyasyon veya kemoterapi tedavisinden önce sperm dondurma işlemi bazı hastalar tarafından düşünülebilir ve tercih edilebilir.
• Varikosel: Varikosel, skrotumdaki damarlar genişlediğinde ortaya çıkar. Bu normal sperm üretimini bozar. Tek neden bu olmasa da azoospermi varikosel de nedenler arasında sayılabilir.
• İlaçlar Bazı hormon ilaçları, erkeklik hormonu kullanımı veya anabolik ilaçların sperm üretimi üzerinde çok ciddi etkileri vardır. Erkeklik hormonlarının uzun süre alınması sperm üretiminin durmasına neden olabilir. Bu da söz konusu hastalığa yol açar. İlaç kesilirse spermin çıkabilmesi için 3-6 ay geçmesi gerekebilir. Bu nedenle erkeklik hormonu düşük olan bu hastalığa sahip erkeklere sperm çıkışını sağlamak için erkeklik hormonu verilmemelidir.

Azospermi Belirtileri

Spermler görünmez hücrelerdir ve sanılanın aksine boşalma sırasında üretilen sıvı aslında menidir ve spermler meninin içindedir. Bu nedenle, bir erkeğin meni örneğinin sperm içerip içermediğini belirlemek mümkün değildir. Bu şu anlama gelir azoospermi infertilite dışında hiçbir belirti olmadığı şeklinde yorumlanır. Hiç sperm olmasa bile meni örneği normal görünecektir.

Hastalığın doğrudan klinik belirtileri yoktur. Ancak daha önce geçirilmiş herhangi bir genetik hastalık, testis travması, kemoterapi, cerrahi veya radyoterapi varlığı hastalık için risk olarak yorumlanabilir.

Son araştırmalara göre, hastalığın farklı gruplarının belirli semptomlara sahip olabileceği de düşünülmektedir. Örneğin hipogonadotropik hipogonadizm vakalarında ejakülat hacmi düşük olabilir, düşük testosteron nedeniyle vücut kıllarının uzaması azalabilir ve testis hacmi düşük olabilir.

Obstrüktif hastalıklarda testosteron seviyeleri normal olduğu için kıllanma da normaldir. Bu hastalarda ejakülat hacmi genellikle düşüktür. Tanı için ürolojik muayene gereklidir. Klinefelter sendromlu erkeklerin kolları uzun, boyları uzun, bacakları uzun ve FSH düzeyleri yüksektir. Testosteron seviyeleri düşük olabilir. Bu durum kromozom analizi ile teşhis edilebilir.

Azospermi Tedavi Yöntemleri

Azospermi Tanı konulduktan sonra tedavi aşaması başlar. Tedavi yöntemleri hastalığın nedenlerine göre seçilebilir. Temel amaç hastadan sperm elde etmektir ve bunun için aşağıdaki tedaviler kullanılır:

• Ameliyat: Azospermi ameliyatı mikro-TESE olarak bilinir. Mikro-TESE ameliyatı optik büyütme ile mikroskop altında yapılır. Deneyimli eller tarafından yapılmalıdır. Hasta konforu için genel veya lokal anestezi altında yapılabilir.

Ameliyat öncesinde çiftlere detaylar anlatılmalı ve kaygıları giderilmelidir. Başarı şansı ile birlikte başarısızlığın da bir olasılık olduğu belirtilmelidir. Bu ameliyatı geçirenler klinikte birkaç saat dinlendikten ve gerekli ilaçlarla tedavi planlaması yapıldıktan sonra taburcu edilebilirler. Yaklaşık bir haftalık dinlenmenin ardından hasta günlük hayatına dönebilir.

Genel anlamda azoospermi İki farklı cerrahi yöntem vardır. Mikrocerrahi bu alanda yıllardır uygulanan ve kanıtlanmış tekniklerden biridir. Genel anestezi altında yapılır ve torbaya küçük bir kesi yapılır. Tıkanıklık düzeltilir. Bu yöntem vas deferens ve epididimis ile ilgili sorunların çözümünde kullanılır.

Endoskopik cerrahi lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. İdrar yolundan geçirilen ince esnek bir tüp kullanılır ve tıkanıklık kesi yapılmadan onarılır.

• Hormonal tedavi: Bu tür hastalarda kullanılan en yaygın tedavi yöntemlerinden biridir. HIPO HIPO hastaları dışında tedavinin dozları ve süresi ile ilgili ortak bir karar yoktur. Klinefelter hastalarında mikro-TESE öncesi hormonal tedavi yapılması ameliyatın başarı oranını arttıracaktır.

Mikro-TESE öncesi hormon tedavisinin hormon düzeylerini artırdığı kabul edilmekle birlikte, ne kadar artırdığı konusunda bilimsel sonuçlar farklılık göstermektedir. Doğru seçilmiş hormonal tedavilerin faydalı olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Yine de tedavi hastanın yaşına, vücut özelliklerine, sperm testlerine, genetik özelliklerine ve hormonal durumuna göre seçilmeli ve uzman bir hekim tarafından yakından takip edilmelidir.

• Vitamin tedavisi: En sık kullanılanlardan biri vitamin takviyesidir. Erkeklerin bu alanda birçok seçeneği olsa da seçimler her zaman aynı bilinçle yapılmaz. Kaynağı ve içeriği bilinmeyen ürünlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Vitamin takviyeleri mutlaka doktor tavsiyesi ve kontrolü altında uygulanmalıdır. Hangi vitaminlerin kullanılacağı hastanın özelliklerine göre doktor tarafından belirlenmelidir.
• İlaç Tedavisi Hastalık Tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Kullanılacak ilaçlar kişiye özel doktor tarafından belirlenmelidir. HCG, HMG, FSH bu alanda kullanılabilecek bazı hormonal ilaçlardır. İlaç tedavisi uzman doktor kontrolünde alınmalı ve kişiye özel planlama yapılmalıdır. Doktor tarafından önerilmeyen ilaçlar tedavide kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Plazma tedavisi: Plazma tedavisi son yıllarda bu hastalığın tedavisinde en sık sorulan soruların ve sonuçların başında gelmektedir. Bu tedavi yöntemi yeni yaklaşımlardan biri olup, net kuralları ve yayınlanmış bilimsel sonuçları olan bir tedavi türü değildir. Daha fazla bilimsel çalışma ile desteklenene kadar da yaygınlaşmayacağı düşünülmektedir. Bu tedavinin uygulandığı hasta sayısı arttıkça ve sonuçları bilimsel olarak ortaya konuldukça tedavi yöntemi yorumlanacaktır.
• Kök hücre tedavisi: Kök hücre tedavisi son yıllarda oldukça ilgi çekmektedir. Birçok alanda uygulandığı için azoospermi Bölge halkı için de uygun olup olmadığı. Gelecekte erkek kısırlığı için umut verici bir tedavidir. Ancak günümüzde rutin bir uygulama değildir. Araştırmalar titizlikle devam etmektedir.

Azospermi için Risk Faktörleri

Azospermi Risk faktörleri kapsamlı olarak araştırılmış olsa da doğrudan hastalığa işaret eden bulgulardan bahsetmek doğru değildir. Bunun yerine hastalığı düşündürebilecek risk faktörleri daha anlamlıdır. Genel anlamda söz konusu hastalıkla ilgili risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Testis travması
• Bilateral vas deferens agenezisi,
• Genetik sendromlar,
• Kromozom bozuklukları,
• Bilateral konjenital testis yokluğu,
• Y kromozomu mikrodelesyonlarının varlığı,
• İki taraflı inmemiş testis varlığı,
• Radyoterapi
• Kemoterapi

Tüm bu durumlar azoospermi hastalığa yakalanma riski yüksek olan kişilerde de belirti olarak kabul edilebilir. Yukarıda sayılan faktörlerden bir ya da birkaçına sahipseniz kişilerin söz konusu hastalıktan şüphelenip zaman kaybetmeden muayene olmalarında ve uzman bir sağlık merkezine başvurmalarında fayda vardır. Hastanemiz geniş, uzman kadrosu ve güçlü altyapısı ile hastalarını detaylı bir şekilde değerlendirmekte, hastalığın olasılıklarını analiz etmekte ve tanı konulması durumunda gerekli tedavi konusunda yardımcı olmaktadır.

Azospermi Hastalarının Muayenesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Azospermi Hastaların muayenesi sırasında bir dizi noktaya özel dikkat gösterilmelidir. En önemli husus elbette testislerdir. Normalde iki testis skrotum adı verilen deri içinde yer alır. Testislerin muayenesi sırasında ilk bakılması gereken şey her iki testisin de mevcut olup olmadığıdır. Yine her iki testisin de olması gereken yerde olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Normalde her iki testis de aynı büyüklüktedir. Muayene sırasında her iki testisin boyutunda bir farklılık olup olmadığına bakmalısınız. Testislerin belli bir kıvamı vardır ve her iki testiste de kıvam birbirine yakındır. Bu nedenle testisler arasında kıvam farkı olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. Her iki testisi çevreleyen damarlar genişleme açısından kontrol edilmelidir. Her iki testisi çevreleyen deride şişlik veya kızarıklık olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Azospermi Hastaların muayenesinde her iki testis palpasyonla ağrı açısından kontrol edilmelidir. Yine elle muayene ile ısı artışı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Her iki testiste şişlik ve kızarıklık varlığı da dikkat edilmesi gereken detaylar arasındadır.

Testisleri olan hastaların muayenesi sırasında epididim ve vas deferensin yapısı ayrıntılı olarak ele alınmalıdır. Penis hastalıkları muayene sırasında gözden kaçırılmamalıdır.

Azospermi nasıl teşhis edilir?

Azospermi Tanı koyabilmek için bir takım detaylara dikkat edilir. Kişiye 3 günlük cinsel perhiz süresi uygulanır ve 4. gün semen testi alınır. 4. gün yapılan meni testinde sperm hücresine rastlanmazsa hastalığın tanısı konulur. Ancak kesin tanı için ilk testte menide hiç sperm saptanmazsa ikinci bir test yapılması gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü de kesin tanı için 4-8 gün aralıklarla en az iki semen testi yapılmasını önermektedir.

Günümüzde kanıta dayalı tıpta iki farklı genetik test rutin olarak kullanılmaktadır. Bunlardan biri kromozom analizi, diğeri ise Y kromozomu mokrodelesyonudur. Bunlara ek olarak önerilen birçok genetik test daha vardır. Özellikle sperm FISH testi ve haploid/diploid hücre oranlarının belirlenmesi gibi çeşitli testler gündemdedir. Hangi testin kullanılacağı hastanın özelliklerine göre tercih edilmeli ve klinik olarak geçerliliği kanıtlanmış testler kullanılmalıdır. Hastanemiz bu alanda en iyi çözümleri sunmaktadır.

Azospermi ve Gebelik

Azospermi ve en sık gündeme gelen konu çocuk sahibi olma meselesidir. Birçok hasta çocuk sahibi olup olamayacağını merak etmekte, çocuğu olmayanlar ise çocuk sahibi olma umuduyla tedavi arayışına girmektedir. Zaten azoospermi tedavinin ana amacı sperm elde etmektir. Bu spermler normal boşalma ile elde edilebileceği gibi mikro-TESE ile de elde edilebilir. Mikro-TESE yöntemi menide sperm yokluğunda testis açılarak uygulanır.

Hastalığın nedenleri çok farklı nedenlere dayanabildiğinden, her neden ayrı ayrı ele alınmalıdır. Tüp bebek şansı da buna göre değerlendirilmelidir. Tedavi sonucunda sperm elde edilebilirse tüp bebek yoluyla çocuk sahibi olmak mümkündür ve gebelik oluşabilir.

Bu hastalık, normal yollardan hamile kalmanın mümkün olup olmadığı sorusunu da gündeme getirmektedir. Elbette doğal yollardan hamile kalmak da mümkündür. Ancak bu, hastalığın nedeni ve başarılı tedaviyle yakından bağlantılıdır. Özellikle doğuştan gelen bozukluklar sonucu ortaya çıkan hastalık başarılı bir şekilde tedavi edilirse doğal yollardan gebelik oluşabilir. Hamilelik şansını artırmak için uzman bir doktorun yardımı ve doğru tedavi en önemli hususlardır.

Azospermisi Olan Kişiler İçin Öneriler

Azospermi Sorun yaşayan kişiler için bazı önerilerde bulunulabilir. Bu kişilerin öncelikle söz konusu hastalığın nedeninin araştırılması için tıbbi muayene ve kontrolden geçmeleri gerektiği unutulmamalıdır. Zamanında ve doğru tedavi başarılı sonuçlar verebilir.

Beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi her durumda olduğu gibi bu hastalıkta da çok önemlidir. Kişi sağlıklı beslenmeye özen göstermeli ve sperm üretimini artıracak, kalitesini yükseltecek gıdalara yönelmelidir. Özellikle alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır. İlaç kullanımından kesinlikle kaçınılmalı, mümkün olduğunca doğal ve dengeli beslenilmelidir.

Uyku düzeni genel sağlıkla yakından ilişkilidir. Bu nedenle azoospermi sorun yaşayanlar için uyku düzeni sağlanmalıdır. Yeterli ve kaliteli uyku tüm vücudun dinlenmesine, kendini yenilemesine, tazelenmesine ve üretkenliğinin artmasına yardımcı olacaktır. Çevresel toksinlerden de uzaklaşmak gerekir. Çevresel toksinler insan sağlığını farklı şekillerde tehdit edebildiği için bunlardan ne kadar uzak durulursa o kadar iyi olur.

Bu hastalıkla ilgili sorun yaşayanların obezite ile mücadele etmesi gerekiyor. Obezite sadece vücudun fiziksel görünümünü değiştirmez. Vücut sağlığını da etkiliyor ve obezite ile birlikte her organ normal işleyişinin dışına çıkıyor. Obezite arttıkça işleyiş daha da bozulur. Bu nedenle hastalığa sahip olanlar ideal kilolarını korumaya özen göstermelidir.

Spor insan sağlığı için de son derece önemlidir. Obezite ile mücadelede spor zaten etkilidir. Bu nedenle düzenli egzersiz yapmaya çalışmalı ve düzenli sporu hayatın merkezine yerleştirerek sağlıklı kalmaya çalışılmalıdır. Kişiler ayrıca yaşam tarzı alışkanlıklarını yeniden düzenlemeli ve riskli durumlardan mümkün olduğunca kaçınmalıdır.

Psikolojik olarak iyileşme ile ilgili tam bir motivasyona ihtiyaç vardır. Kişi stresten ve olumsuz düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durmalı, enerjisini ve sinerjisini yüksek tutmalıdır. Kişi kullandığı ilaçlara da dikkat etmeli ve bazı ilaçlardan uzak durmalıdır. İlaç seçimi yapılırken doktora danışılmalı ve hastalık hakkında bilgi verilmelidir.

Azospermi Tedavi Fiyatları

Azospermi Tedavilerle ilgili en çok merak edilen konulardan biri de fiyattır. Net bir fiyat bulmak için sıklıkla araştırma yapılsa da hastalığın çok farklı nedenleri olması nedeniyle tedavi planı da değişkenlik gösteriyor. Bu nedenle fiyat konusunda kesin değerlerden bahsetmek mümkün değildir. Tedavi öncesinde kullanılacak ilaçlardan sonuca kadar her aşama maliyet hesaplamasına dahil edilir. Hastanemizde uzman kadromuz gerekli değerlendirmeleri yaparak en iyi hizmeti en uygun fiyatlarla almanıza yardımcı olacaktır.